به گزارش اکوبان، غلامعباس حرمتی، رئیس انجمن صنفی کارفرمایی معدن‌داران و تولیدکنندگان نمک ایران می‌گوید: نمک علاوه بر مصارف خوراکی و بهداشتی برای انسان، در ۱۴ هزار صنعت مختلف از جمله پتروشیمی، نفت، استخراج نفت و … کاربرد دارد.

به گزارش اکوبان، غلامعباس حرمتی، رئیس انجمن صنفی کارفرمایی معدن‌داران و تولیدکنندگان نمک ایران، گفت: این انجمن حدودا یک سال قبل با توجه به خلائی که در رابطه با تولید و مصرف نمک در جامعه وجود داشت تاسیس شد و با صحبت‌هایی که با سایر فعالان این حوزه انجام شد، تصمیم به ایجاد این انجمن گرفته شد. انجمنی که مسائل مربوط به نمک را از تولید در معدن تا مصرف در کارخانه‌های خوراکی و صنعتی نمک کشور پوشش دهد.

حرمتی شرح داد: نمک یک ماده بسیار مهم است که علاوه بر مصارف خوراکی در 14هزار صنعت مختلف کاربرد دارد؛ به‌عنوان مثال صنایع پتروشیمی، نفت، چاه‌های نفت، استفاده در گل حفاری و… همه وابسته به نمک هستند؛ 99 درصد تولید «کاستیک» [یک ماده شیمیایی بسیار پرکاربرد] از نمک است و 70 درصد ماده اولیه PVC که یک ماده اساسی در صنایع پتروشیمی محسوب می‌شود، از نمک تشکیل می‌شود. در واقع کل زنجیره اقتصاد و صنعت کشور به نحوی وابسته به نمک است.

وی گفت:70 تا 80 درصد ماده PVC  از نمک است و اگر نمک نباشد حدودا 92 درصد چرخه صنعت مملکت تعطیل می‌شود؛ چون کاستیک تولید شده در واقع به عنوان پاک کننده در تمامی صنایع استفاده می‌شود. در واقع یکی از شاخص‌های پیشرفت صنعتی کشورها، میزان استفاده از کاستیکی است که 90 درصد آن از نمک حاصل می‌شود.

حرمتی گفت: حدودا بین ۶۰ الی ۷۰ درصد نمک در مصارف صنعتی و ۳۰ الی ۴۰ درصد آن نیز در مصارف خوراکی استفاده می‌شود.

مهم‌ترین تولیدکنندگان نمک

وی توضیح داد: در حال حاضر ۳۰۰ میلیون تن نمک در دنیا تولید و تجارت می‌شود که حدود ۱۰۰ میلیون تن مربوط به نمک دریایی، ۱۰۰ میلیون تن نمک کوهی و ۱۰۰ میلیون تن نمک دریاچه‌ای است.

حرمتی افزود: در رنکینگ جهانی، کشور‌های چین با حدود ۶۰ میلیون تن، آمریکا با ۴۰ میلیون تن و هندوستان با ۳۰ میلیون تن، ۴۵ درصد نمک دنیا را تولید می‎کنند و در رتبه‌های بعدی کشورهایی مانند کانادا با ۱۵ میلیون تن، آلمان ۱۴ میلیون تن، مکزیک ۹ میلیون تن، ترکیه ۹ میلیون تن در رده‌های بعد قرار می‌گیرند.

نمک ایران

وی گفت: ایران با ۴ میلیون تن تولید نمک در رتبه هجدهم دنیا قرار دارد؛ البته ظرفیت بالقوه تولید نمک تا سالی ۵۰ میلیون تن در کشور وجود دارد. در کشور ما از هر چهار فایل تولید نمک یعنی نمک کوهی، دریایی، دریاچه‌ای و چشمه امکان تولید وجود دارد.

رئیس انجمن صنفی کارفرمایی معدن‌داران و تولیدکنندگان نمک ایران عنوان کرد: حدود ۱۵۰ معدن نمک در کشور در حال حاضر مجوز تاسیس دارند که قادر به تولید حدود ۷/۵ میلیون تن نمک در سال هستند، اما در حال حاضر فقط ۴ میلیون تن نمک بیشتر در کشور تولید نمی‎شود و به دلیل عدم به‌روزرسانی تجهیزات، نبود ناوگان حمل و پایانه‌های صادراتی و… از ظرفیت تولید نمک به‎خوبی استفاده نشده است.

حرمتی شرح داد: طبق بررسی‌هایی که انجمن نمک انجام داده‌ است، هر کدام از کشورهایی مانند ترکیه، مکزیک و شیلی، با به‌روزرسانی تجهیزات نمک توانسته‌اند در سال ۹ الی ۱۰ میلیون تن نمک تولید کنند؛ در صورتی‌که در کشوری مانند ترکیه فقط از نمک آبی و دریایی می‌تواند تولید داشته باشد، ولی ایران ظرفیت‌های بسیار زیادتری در نمک دارد که متاسفانه ما تولیداتمان به دلیل عدم فرآوری درست و به‌روزرسانی تجهیزات، وضعیت خوبی ندارد و باید بتوان این توانایی بالقوه را بالفعل کرد.

استان‌های نمک‌خیز

وی توضیح داد: نمک در ۱۵ استان کشور تولید می‌شود اما ۴ استان هرمزگان، خوزستان، فارس و سمنان، استان‌های عمده تولید نمک در کشور هستند که در حال حاضر شرایط تولید ۶ میلیون تن نمک در آنها وجود دارد.

حرمتی ادامه داد: استان سمنان معمولا منشاء تولید نمک کوهی است؛ استان خوزستان نمک‌های دریایی؛ در استان فارس نمک دریاچه که یک بخشی از نمک دریاچه هم در قم و کاشان تولید می‌شود و در استان هرمزگان نیز نمک‌های چشمه‌ای یا گنبدهای نمکی وجود دارد.

وی گفت: انجمن نمک ایران، قصد دارد با رزومه‌سازی برای هر کدام از معادن و کارخانه‌های تولید نمک، بتوانند شرایطی ایجاد کند که هر کارخانه‌ای از معدن مورد نیاز خودش و با آنالیز مورد نیاز، نمک را تهیه کند که از اتلاف زمان و انرژی جلوگیری شود.

نمک خوراکی

رئیس انجمن صنفی کارفرمایی معدن‌داران و تولیدکنندگان نمک ایران در ادامه گفت: این انجمن در حال حاضر ۳۲ عضو دارد که تعداد آنها رو به افزایش هستند و در واقع با استقبال فعالان این صنف مواجه شده است؛ با سازمان‌های غذا و دارو، بهداشت و استاندارد در حال رایزنی هستیم برای بازبینی در استاندارد نمک که بتوانیم نمک سالمی را به دست مردم برسانیم. همچنین در حال حاضر پیگیر تولید و اخذ مجوز برای نمک‌های دیگری مانند نمک کم‌سدیم هستیم.

حرمتی در رابطه با تامین نمک باکیفیت توسط خانواده‌ها، گفت: این انجمن سایتی را طراحی کرده که مردم بتوانند با ورود به این سایت نمک‌های باکیفیت، تائید شده و دارای مجوز را شناسایی کنند.

صادرات

وی در مورد صادرات نمک هم گفت: متاسفانه به‌دلیل اینکه تجهیزات و شرایط شرایط فرآوری نمک در ایران از وضعیت مناسبی برخوردار نیست، هنوز توفیق خاصی در صادرات نمک حاصل نشده است؛ به‌دلیل اینکه نمک‌های۹۲ الی ۹۸ درصد به‌صورت خام پیدا می‌شود اما نمک‌های با خلوص ۹۹ درصد به بالا که قیمت خاصی دارند، باید حتما فرآوری شوند و در یک سطح خلوص یکنواختی به بازار عرضه گردد تا بتوان برای مصارف مختلف آنها را صادر کرد.

حرمتی افزود: در حال رایزنی با اعضای انجمن هستیم که با متحد کردن و کنار هم قرار گرفتن معادن، بتوان هاب‎هایی در کشور ایجاد کنیم که نمک تولیدی در رِنج‌های متعادل تولید و به مصارف مختلف برسد و صادرات نیز انجام شود؛ همچنین در تلاشیم که در کشورهایی مانند روسیه و یا دیگر کشورها بازارهایی پیدا کنیم و صادرکنندگان بتوانند محصولاتی به این کشورها هم صادر کنند.

روش‌های نگهداری نمک

حرمتی با اشاره به اهمییت نمک در تغذیه جامعه، گفت: به‌عنوان نمونه نمک خوراکی در ضرب هوشی، قد و جثه کودکان تا سن ۹ سالگی اهمیت بالایی دارد و یکی از علل قدکوتاه بودن ایرانیان، استفاده از نمک‌های بی‌کیفیت است. نوع نگهداری نمک هم خیلی مهم است؛ چون ید موجود در نمک بسیار فرار است و متاسفانه مردم در جریان استفاده و نگهداری درست از نمک نیستند؛ برای استفاده صحیح از نمک باید وقتی درب پاکت و بسته‌بندی آن باز می‌شود آن را در ظروف دربسته نگهداری نمود و همچنین در معرض نور مستقیم نباشد.

وی افزود: متاسفانه این کم‌کاری در اطلاع‌رسانی به جامعه وجود داشته و شاید اگر این انجمن زودتر شکل می‌گرفت، می‌توانست آگاه‌‌سازی بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

حرمتی همچنین گفت: در حال رایزنی با سازمان غذا و دارو هستیم تا تکلیف نمک‌های صورتی و آبی هم مشخص شود و آنها هم بتواند استانداردهای بهداشتی را اخذ کنند و بتوانیم برای آنها مجوز بگیریم یا اینکه حداقل سازمان غذا و دارو از عرضه این نمک‌ها جلوگیری کند؛ چراکه متاسفانه نمک‌های تقلبی در بازار زیاد هستند.

نمک مجوزدار استفاده کنید

رئیس انجمن صنفی کارفرمایی معدن‌داران و تولیدکنندگان نمک ایران گفت: بسیاری از این نمک‌هایی که در سطح شهر به‌عنوان نمک دریا عرضه می‌شوند، پروانه‌های صنعتی دارند اما متاسفانه در بازار خوراکی عرضه می‌شوند و مردم با قیمت‌های بسیار بالا آنها را تهیه و مصرف می‌کنند و اینها مضر هستند؛ چون فرآیند کریستالیزاسیون آنها به‌خوبی انجام نشده و آسیب‌هایی برای مصرف‌کنندگان به همراه دارد.

حرمتی افزود: مردم باید مجوز بهداشتی و سیب سلامت این محصولات را بررسی کنند. یکی از اقدامات و برنامه‌های انجمن این است که سایتی را به این منظور طراحی و به‌روزرسانی کند که مردم بتوانند وارد این سایت شده و نمک‌های تائید شده را شناسایی کنند.

وی عناون کرد: نمک باید در فرآیند شستشو یا در فرایند کریستال مجدد، تولید شود و نمک‌هایی که به‌صورت سنگ هستند، دارای رگه‌های آهک، گچ و نمک می‌باشند یا اگر به عنوان مثال نمک دریاچه ارومیه باشد، به دلیل اینکه فرآیند تولید آن به‌خوبی انجام نشده در واقع می‌توان گفت فقط یک ماده شوری است که استفاده می‌کنند و به‌دلیل وجود عناصر سنگین مانند آرسنیک و سرب می‌تواند زیان‌های جدی برای سلامت افراد داشته باشد و در فرآیند عمل‎آوری، این موارد به‌شدت برطرف و میزان آنها در حد استاندارد کاهش پیدا می‌کند.

خبرنگار: حسین کاظمی